Genital Uçuk (Herpes) Nedir?

İçerikler (Gizle-)

Genital Herpes (Uçuk) Nedir?

Genital herpes, cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyondur ve Herpes Simplex virüsü (HSV) türlerinden biri kaynaklıdır. HSV tip-1 veya tip-2; genital, kalça ve uyluk bölgelerinde kendiliğinden iyileşen ve tekrarlayabilen yaralar oluşturur. Enfeksiyon, fark edilmeyen hafif belirtilerden şiddetli ve sık tekrarlayan semptomlara kadar değişkenlik gösterebilir. HSV, sakral ganglionlarda uyku halinde (latent) bir enfeksiyon olarak kalır ve ömür boyu süren bir enfeksiyona neden olur. Enfeksiyonun viral reaktivasyonu ise genital ülserasyona yol açabilir. Bu da hastalığın başkalarına bulaşma ihtimalini artırır. Özellikle hamilelik sırasında HSV enfeksiyonu, ağır hepatiteye ve yenidoğanın enfekte olmasına neden olabilir.^1,2

Hastalığın şiddetli ve tipik olmayan belirtileri genellikle bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde görülür. Tedavi olarak antiviral ilaçlar kullanılır ancak bu ilaçlar yalnızca semptomları tedavi eder; hastalığın tekrarını, virüsün atılmasını ve dolayısıyla bulaşını önlemeye yardımcı olur. Halihazırda genital herpesin önlenmesi ve tedavisi için yeni stratejiler geliştirilmektedir. Bu tedaviler, uzun vadede herpes ile mücadelede etkili yeni yollar sunmayı amaçlar.^1,2

Genital Herpes Belirtileri Nelerdir?

Genital herpes, Herpes Simplex Virüsünün (HSV) neden olduğu, cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyondur. Genital herpes belirtileri kişiden kişiye değişkenlik gösterebilir. Dolayısıyla enfeksiyon süreci bazen hafif geçebilirken bazı durumlarda ağır semptomlara neden olabilir.^1,3 İşte genital herpesin yaygın belirtileri:

Ağrı veya Kaşıntı

Hem erkeklerde hem de kadınlarda genital herpes belirtileri listesinin başında genital bölgede ağrı veya kaşıntı gelir. Bu semptomlar, virüsün bulaşmasından sonra genellikle 2 ila 12 gün içinde başlar.^1,3

Küçük Kabarcıklar

Genital bölge, anüs çevresi veya ağızda küçük, sıvı dolu kabarcıklar görülür. Bu kabarcıklar, virüsün vücuda girdiği yerlerde oluşur ve günlük aktiviteleri yaparken ciddi rahatsızlık verebilir.^1,3

Ağrılı Ülser

Kabarcıklar patladığında, onların yerinde ağrılı açık yaralar (ülser) oluşur. Genital herpes görüntüsü olan bu yaralar sıvı veya kan sızdırabilir. Bu da enfeksiyon riskini artırabilir.^1,3

Kabuk Bağlama

Yaralar iyileşmeye başladığında üzerinde kabuklar oluşur. Bu süreç genellikle ilk patlamadan bir hafta sonra görülür.^1,3

Ağrılı İdrar Yapma

Yaralar idrar yoluna yakın bölgelerde bulunduğunda idrar yaparken ağrıya neden olabilir. Bu durum, idrar yapmayı zorlaştırabilir.^1,3

Akıntılar

Erkeklerde genital herpes belirtileri arasında üretradan (idrarın vücuttan atıldığı kanal) anormal bir akıntı gelmesi sayılabilir. Genital herpes durumunda kadınlarda da aynı şekilde vajinadan anormal bir akıntı gelebilir. Bu akıntılar genellikle hastalığın diğer belirtileriyle birlikte ortaya çıkar.^1,3

Grip Benzeri Belirtiler

Genital herpesin vücuda yayıldığı ilk anlarda ateş, baş ağrısı ve vücut ağrıları gibi grip benzeri semptomlar görülebilir. Aynı zamanda, kasık bölgesinde lenf düğümlerinin şişmesi de mümkündür.^1,3

Genital herpes, ömür boyu süren kronik bir durumdur ve zaman zaman yukarıdaki belirtiler tekrarlayabilir. Bulaştıktan sonraki ilk yıl içinde tekrarlama eğilimi daha fazladır, zamanla azalma görülebilir. Tekrarlayan genital herpes genellikle daha az belirti gösterir ve daha kısa sürede geçer.^1,3

Herpes semptomları bireyden bireye değişiklik gösterse de yukarıda saydığımız belirtiler genel bir rehber olarak kullanılabilir. Eğer bu tür belirtiler fark ederseniz hemen bir sağlık profesyoneline başvurmanız önemlidir. Genital herpes tedavisi, tüm bu belirtilerin şiddetini ve tekrarlama sıklığını azaltmaya yardımcı olabilir.^1,3

Genital Herpes Neden Olur?

Genital herpes, Herpes Simplex virüsünün (HSV) bulaşı ile meydana gelen bir enfeksiyondur. HSV, enfekte bir kişinin ağzı veya genital bölgesi gibi nemli deri yüzeyleri ile doğrudan temas yoluyla kolayca bulaşabilir. Virüs, ayrıca derinin diğer bölgeleri ve gözler yoluyla da yayılabilir.

HSV genellikle şu durumlarda  bulaşır:

• Kondom gibi bariyer koruma yöntemleri kullanılmadan vajinal veya anal cinsel ilişki,
• Seks oyuncaklarının paylaşılması,
• Herpesli bir kişi ile oral veya genital temas.

Virüs en çok belirtiler ortaya çıktığında ve iyileşme öncesi dönemde bulaşıcıdır. Ancak hiç belirti göstermeyen bir kişi de HSV’yi bulaştırabilir. Ayrıca, eğer genital herpesli bir kişinin doğum esnasında yaraları varsa, virüs bebeğe de geçebilir. Bu nedenle, HSV taşıyan kişilerin ve partnerlerinin dikkatli olmaları ve korunmaları çok önemlidir.⁴

Genital Herpes Nasıl Bulaşır?

Genital herpes, çoğunlukla cilt teması yoluyla yayılır. Virüs; oral, anal ve vajinal seks sırasında genital veya ağız bölgesinin birbiriyle temas etmesiyle bulaşabilir. Virüsün bulaşması için kısa süreli cilt teması bile yeterlidir. Ayrıca, oral herpesi olan bir kişi ile öpüşerek de herpes kapılabilir. Ciltte kesikler, yanıklar, döküntüler veya diğer yaralar gibi açık alanlar olduğunda, enfeksiyon riski artar. Çünkü herpes en çok açık ve ıslak yaralar üzerinden yayılır. Unutmayın; herpes vücutta yıllarca belirti göstermeden yaşayabilir. Bu nedenle enfeksiyonun ne zaman ve nasıl bulaştığını anlamak zordur. Bu da herpesin neden bu kadar yaygın bir enfeksiyon olduğunu açıklar.⁵

Genital Herpes Tanısı Nasıl Konulur?

Genital herpes tanısı, sağlık uzmanları tarafından genellikle mevcut kabarcıkların veya yaraların görünümüne bakılarak konulabilir. Henüz kabuk bağlamamış veya iyileşmekte olan bir kabarcıktan veya yaradan örnek almak da mümkündür. Örnek alınarak yapılan testler daha kesin sonuçlar verir. Ancak, genital herpes taşıyan birçok kişi herhangi bir belirti göstermez veya bu belirtileri sivilce veya batık kıl gibi diğer cilt sorunlarıyla karıştırabilir. Bu nedenle, kesin tanı için profesyonel bir sağlık değerlendirmesi ve doğru test yöntemleri büyük önem taşır.⁶

Genital Herpes Tedavisi Nasıl Olur?

Genital herpesin tamamen ortadan kaldırılmasını sağlayan bir ilaç henüz yok. Ancak, doktorunuzun reçete ettiği antiviral ilaçlar, virüsün çoğalmasını önlemeye yardımcı olabilir. Bu ilaçlar, semptomların şiddetini azaltabilir ve iyileşme süresini kısaltabilir. İlk belirtiler başladığı anda tedaviye başlamak, enfeksiyonun süresini önemli ölçüde azaltabilir. Ayrıca, reçetesiz satılan herpes kremleri de kaşıntı, ağrı ve karıncalanma gibi semptomları yönetmeye yardımcı olabilir. Yine de en doğru tedavi yöntemi için belirtileri fark ettiğiniz anda bir sağlık profesyoneli ile görüşmelisiniz.⁴

Genital Herpese Ne İyi Gelir?

Genital herpes için kesin bir tedavi olmasa da belirtilerin hafifletilmesine yardımcı olabilecek bazı yöntemler mevcuttur.⁴ Peki, genital herpese ne iyi gelir? İşte birkaç yöntem:

Ağrı Kesiciler

Doktorunuzun reçete edeceği ağrı kesici ilaçlar, herpes semptomlarının neden olduğu ağrı ve rahatsızlığı hafifletebilir. Bu ilaçlar, özellikle sızdıran yaraların neden olduğu şiddetli ağrılarda etkilidir.⁴

Tuz Banyosu

Hafif tuzlu suyla yapılan ılık bir banyo, genital bölgedeki ağrıyı ve kaşıntıyı azaltmaya yardımcı olabilir. Bu yöntem, aynı zamanda enfekte bölgenin temiz kalmasını sağlar ve enfeksiyon riskini azaltabilir.⁴

Rahat Giysiler Giymek

Enfekte bölgenin sürekli tahriş olmasını önlemek için gün boyu rahat giysiler giymek önemlidir. Rahat giysiler cildinizin hava ile temas etmesine yardımcı olacağı için bölgenin kuru kalmasını sağlar. Bu da iyileşmeyi hızlandırabilir ve ağrıyı azaltabilir.⁴

Peki, doktorunuzun önerdiği yöntemleri uyguladığınızda genital herpes kaç günde geçer? Genital herpesin süresi, kişiye ve enfeksiyonun şiddetine bağlı olarak değişebilir. Hastalığın ilk dönemi genellikle en şiddetli dönemdir ve birkaç hafta sürebilir. Ancak, nüks dönemleri genellikle daha kısa sürer ve daha az ağrılı olur. Genellikle karıncalanma hissiyle başlayan enfeksiyona birkaç saat sonra yaralar eşlik eder. Bu yaralar da genellikle 3 ila 7 gün içinde kendiliğinden iyileşir.⁹

Her ne kadar genital herpes genellikle kendiliğinden geçse ve yukarıda saydığımız yöntemlerin uygulanması semptomları hafifletmeye yardımcı olsa da en doğru tedavi yöntemi için mutlaka bir sağlık profesyoneli ile görüşülmesi gerektiğini unutmayın.⁴

Genital Herpes ile HIV Aynı Hastalık mı?

Genital herpes ve HIV, birbirinden farklı iki hastalıktır. Ancak aralarında bazı ilişkiler olduğu söylenebilir. Örneğin; Herpes Simplex virüsü (HSV) ile yaşayan kişilerin HIV kapma olasılığı daha yüksektir. Benzer şekilde, HIV ile yaşayan kişiler de HSV'yi daha kolay kapabilirler. Bu durum, her iki virüsün de benzer yollarla bulaşabileceği ve birbirlerinin bulaşmasını kolaylaştırabileceği anlamına gelir. Ancak, HSV HIV'e; HIV de HSV'ye neden olmaz. Her iki virüs de farklı hastalıklara neden olur ve dolayısıyla farklı tedaviler gerektirir.⁷

Hem genital herpesten hem de HIV’den korunmak için prezervatif kullanımı oldukça önemli. Dilerseniz kondom çeşitleri hakkında hazırladığımız yazıyı okuyarak bilgi alabilirsiniz.

Genital Herpes Bebeği Etkiler mi?

Genital herpes, doğum sırasında bebekleri etkileyebilir. Eğer bir anne adayı doğum esnasında aktif herpes yaralarına sahipse, virüs doğum kanalından geçerken bebeğe bulaşabilir. Bu durum, bebekte neonatal herpes olarak bilinen ciddi bir enfeksiyona neden olabilir. Neonatal herpes, bebeğin cildinde, gözlerinde veya ağız çevresinde yaraların oluşmasına yol açabilir ve daha şiddetli vakalarda merkezi sinir sistemine zarar verebilir. Bu nedenle genital herpesi olan hamile kadınların doğum öncesi ve sırasında doktorlarıyla bu konuyu konuşmaları ve buna uygun önlemlerin alınması çok önemlidir.⁸

Genital herpes hakkındaki detayları bir araya getirdik. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar hakkında da bilgi almak için rehberimizi inceleyebilirsiniz.

Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.

Kaynakça

• https://www.healthline.com/health/sexually-transmitted-diseases/genital-herpes
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37105647/#:~:text=Genital%20herpes%20(GH)%20is%20a,%2C%20buttock%2C%20and%20thigh%20ulcerations
• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/genital-herpes/symptoms-causes/syc-20356161
• https://www.medicalnewstoday.com/articles/151739#causes
• https://www.plannedparenthood.org/learn/stds-hiv-safer-sex/herpes#:~:text=Herpes%20is%20easily%20spread%20from,vagina%2C%20anus%2C%20or%20mouth
• https://www.cdc.gov/herpes/testing/index.html#:~:text=A%20healthcare%20provider%20may%20diagnose,use%20these%20samples%20work%20best
• https://www.healthline.com/health/herpes-vs-aids#:~:text=Is%20There%20a%20Connection%20Between%20Herpes%2C%20HIV%2C%20and%20AIDS%3F&text=People%20living%20with%20herpes%20simplex,does%20not%20cause%20the%20other
• https://www.nhs.uk/conditions/neonatal-herpes/#:~:text=If%20you%20had%20genital%20herpes,have%20had%20genital%20herpes%20before
• https://www.webmd.com/genital-herpes/what-to-expect-genital-herpes